در شمال شرقي شهر اهواز و در مسير جاده اهواز به شوشتر محوطه يي 40هکتاري وجود دارد که پس از خاکبرداري و تسطيح اراضي به محوطه يي ظاهراً هفت هکتاري منتهي مي شود که بقاياي يک شهر تاريخي پيش از اسلام است. کشف مقاديري سفال، سنگ هاي صيقل يافته، ديوار هاي خشتي، آثاري از معماري و تپه هايي که تسطيح شده اند گواه از وجود شهري مي دهد که در دل زمين وجود دارد. به رغم اينکه در سال 1380گمانه زني هايي انجام گرفته و باستاني بودن محوطه محرز شده است اما تاکنون اقدام جدي براي نجات بخشي آن و شناسايي هرچه بيشتر اين محوطه صورت نگرفته است. با آنکه برخي از باستان شناسان از وجود شهري مدفون و تاريخي در اطراف شهر اهواز خبر مي دهند، اما اداره ميراث فرهنگي و گردشگري خوزستان از بررسي هاي بيشتر در اين باره خودداري مي کند.
داستان از اين قرار است که شرکت آب و فاضلاب خوزستان براي تامين کمبود آب مورد نياز شهرستان اهواز مصمم مي شود اين کمبود را از ناحيه گتوند تامين کند. بنابراين پروژه مزبور را به دو شرکت واگذار مي کند. لذا عمليات لوله گذاري از مردادماه سال 1378 آغاز مي شود. در مسير يادشده محوطه هاي بسياري قرار دارد که به دليل عدم درخواست از ميراث فرهنگي استان خوزستان و توجه نکردن اين اداره کل در مورد عملکرد و نحوه فعاليت اين دو شرکت پيمانکاري و همچنين عدم تخصص نيرو هاي انساني از يک طرف و از طرف ديگر گمنام بودن محوطه هاي تاريخي و همچنين فقدان تپه ها يا بناهاي تاريخي به شکل بارز، صدمات فراواني به محوطه هاي فرهنگي در طول مسير وارد شده که ميراث فرهنگي وقت از چند و چون آن بي اطلاع بوده است.
اوايل سال 1380 پس از انجام گمانه زني هاي باستاني در محوطه يي 40 هکتاري در شمال شرقي شهر اهواز و در مسير جاده اهواز به شوشتر ، آثاري از دوره هاي ساساني و سلجوقي در اين محوطه کشف شد که نشان مي داد در اين فضاي هفت هکتاري شهري مدفون از ايران باستان وجود دارد. در آن زمان اين محوطه باستاني با آنکه از سوي کارشناسان واحد پژوهش اداره ميراث فرهنگي استان خوزستان يک محوطه باستاني عنوان شد، اما اکنون و پس از گذشت نزديک به هفت سال علاوه بر آنکه هنوز مورد کاوش هاي بيشتر قرار نگرفته است، با ساخته شدن نيروگاه شماره 2 زرگان توسط شرکت صبا قرار است براي هميشه فراموش شود. به گفته باستان شناسان درباره اين محوطه باستاني در مجاورت شهر اهواز چند نظريه مطرح شده است که از مهم ترين آنها مي توان به اين نکته اشاره کرد که در طول تاريخ «مادرشهر»هايي وجود داشته اند و در کنار آنها شهرهاي کوچک شکل گرفته اند. بقاياي اين محوطه تاريخي نشان مي دهد اين محوطه به طور حتم شهري کوچک در کنار شهري بزرگ بوده است.بر همين اساس عده ديگري عقيده دارند اين شهر ناشناخته بخشي از شهر اهواز قديم يا همان هرمز اردشير است که گرچه باستاني بودنش تاکنون به اثبات رسيده، اما تاکنون پرونده ثبتي براي آن تهيه نشده است.
بنا بر اظهارات افراد بومی، قبرستانی قدیمی در جوار نیروگاه زرگان قرار داشته که گوردخمه هایی از آن پدیدار بوده است که در حال حاضر هیچ اثری از آن قبرستان نیست که در این خصوص نیاز به کاوش و گمانه زنی دارد.
در پرسشی که از واحد حفظ و احياي اداره ميراث فرهنگي خوزستان شد درباره اينکه وظيفه به ثبت رساندن اين محوطه تاريخي با کيست؟ تنها اين جواب داده شد که به دليل آنکه تاکنون واحد پژوهشي اين اداره گزارشي درباره ميزان ارزش تاريخي اين محوطه به اين واحد ارائه نکرده، بنابراين هنوز اين محوطه به ثبت نرسيده است.
اعتقاد داریم که نجات بخشي اين محوطه وسيع بايد در دستور کار فوری واحد پژوهشي سازمان ميراث فرهنگي قرار بگيرد. اين در حالي است که به رغم اصرار افکار عمومي و تشکل هاي دوستدار ميراث فرهنگي براي کاوش و نجات بخشي شهر هرمز اردشير هيچ تلاش جدي صورت نگرفته است اما بايد اظهار داشت سازمان ميراث فرهنگي خوزستان تاکنون نه تنها هيچ تلاشي براي نجات بخشي هرمز اردشير انجام نداده بلکه هيچ برنامه اي براي انجام کاوش در محوطه باستاني زرگان در دستور کار قرار نداده است چرا که هم اکنون يک شرکت خصوصي با ايجاد پايه هاي بتوني، محدوده نيروگاه را نيز مشخص و با استقرار چند دستگاه کانتينر و تجهيز کارگاه، مقدمات تخريب اين محوطه بزرگ باستاني را آغاز کرده است.
مجتبی گهستونی، سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان
**************************
عکس ها: مهران شهرستانی ۲۲/۲/۸۷
برای بهتر دیدن عکس ها بر روی انها کلیک کنید
 
 
 
 
 
نظرات شما عزیزان:
|
تبادل
لینک هوشمند
خطر تخريب محوطه باستاني زرگان، اهواز را تهديد مي کند
نويسنده: 
»
